Travma Nedir?
Yaşamımıza, vücut bütünlüğümüze, sevdiklerimize ve değer sistemlerimize tehdit söz konusu ise travmatik (örseleyici) bir olaydan bahsediyoruz demektir. Travmatik olaylar, baş edilmesi zor ve normal yaşam şartlarını güçleştiren olaylardır.
Ruhsal Travma Nedir?
Ani ve beklenmedik olayla karşılaşma ya da tanık olma sonucunda; kişide aşırı korku, dehşet, çaresizlik duygusu oluşmasıdır.
Hayatımız boyunca yaşadığımız pek çok olay bizde sıkıntılı duygular yaratır, ancak bunların tümü ruhsal travma yaratmaz.
-
Toplumda Ruhsal Travmalara Yol Açan Bazı Olaylar: doğal afetler, bulaşıcı hastalıklar, ekonomik krizler, savaş, kazalar, tecavüz, saldırılar, soy kırım, zorunlu göç...
-
Kişide Ruhsal Travmalara Yol Açan Bazı Olaylar: Aile içi ve dışı şiddet, istismar, tecavüz-cinsel istismar, ihmal, trafik kazaları, gasp, yaralanma, hırsızlık, iflas, işsizlik, işkence, patlama, yangın, ani ölümler, sakat kalma, ani hastalıklar, ameliyat, plansız gebelik, düşük, kürtaj, ayrılık, boşanma, başarısızlık...
Travmanın Etkileri Nelerdir?
-
Fiziksel Etkiler: Baş ağrısı, göğüs ağrısı, bulantı, kalpte ve boğazda sıkışma hissi, titreme, çarpıntı, uyku sorunları ve gürültüye duyarlılık...
-
Duygusal Etkiler: Şok, korku, çaresizlik, öfke, suçluluk, panik, karamsarlık, yabancılık hissi ve hissizlik...
-
Zihinsel Etkiler: İnkar, dikkat dağınıklığı, unutkanlık, rahatsızlık verici rüyalar, olayı yeniden yaşama, olaya dair canlı imgeler, intihar düşünceleri ve hatalı çarpık düşünceler...
-
Davranışsal Etkiler: Kaçınma, ani tepkiler verme, içe kapanma, ağlama/ağlayamama ve alkol-madde kullanımı...
Travmatik olay yaşayan neredeyse herkes normal olarak “stres tepkileri” gösterebilir. Bu herkesin “hasta olduğu” ya da uzun süreli rahatsızlık yaşayacağı anlamına gelmez. Kişilerin vermiş oldukları “stres tepkilerinin” uzun ya da kısa süreli olması, kendilerine verilen destekle doğru orantılıdır. Bu tepkiler genellikle birkaç hafta içinde kendiliğinden ortadan kalkar; ancak bazı kişilerde aylarca, hatta yıllarca sürebilir. Travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) uzun yıllar sürebilen ve ciddi iş gücü kaybına yol açabilen bir hastalıktır.
Olayın üzerinden bir ay geçtikten sonra hala devam eden; travmayı yeniden yaşantılama (olaydan sonra olayla ilgili anıların zihne sık gelmesi), olayı hatırlatan yerlerden ya da durumlardan sürekli kaçınma, aşırı hassasiyet (olay her an tekrar ortaya çıkacakmış hissi), sinirlilik gibi aşırı uyarılma tepkileri “Travma sonrası stres bozukluğu” belirtisi olabilir. TSSB ile birlikte en sık görülen ruhsal bozukluk “Depresyon” dur. “Anksiyete (kaygı) Bozuklukları”, “Alkol ve Madde Bağımlılığı” da TSSB’ ye eşlik edebilir.
TSSB Risk Grubu
-
Kadınlar,
-
Geçmişte başka ruhsal travma yaşayanlar,
-
Daha önce ruhsal bozukluk öyküsü olanlar,
-
Yakınlarında ruhsal bozukluk bulunan kişiler,
Nasıl Tedavi Edilir?
-
Danışmanlık / Bilgilendirme
-
Bilişsel Davranış Terapisi
-
Maruz Bırakma (Exposure Terapi)
-
EMDR
-
İlaç Tedavisi
-
Gerektiğinde Yatarak Tedavi