DİKKAT EKSİKLİĞİ HİPERAKTİVİTE BOZUKLUĞU NEDİR ?
-
DEHB, yaygın görünen ve tedavi gerektiren bir psikiyatrik rahatsızlıktır.
-
DEHB temel belirtileri dikkat eksikliği, aşırı hareketlilik ve dürtüselliktir.
-
Dikkat eksikliği( Çocuğun dikkatinin kolay dağılması,dikkatini bir noktaya toplanmasında güçlük, unutkanlık, eşyalarını sık sık kaybetme, dağınıklık gibi sorunlara neden olur.)
-
Hiperaktivite( Çocuğun yaşıtlarıyla kıyaslandığında belirgin bir düzeyde fazlaca hareketli olmasını ifade eder.)
-
Dürtüsellik (Çocuğun isteklerini erteleyememesi, ısracı olması, sırasını bekleyememesi,sık sık söz kesmesi , dürtüselliği ifade eder.)
GÖRÜLME YAŞI VE SIKLIĞI NEDİR?
Genellikle 4-5 yaşlarında belirtiler daha belirgin hale gelir. Fakat hiperaktif çocukların bebekliklerinde çok ağlayan, huzursuz, az uyuyan bebekler olduğu ve sonraki yaşlarda kolay sıkılan, sık sık oyun değiştiren, hareketli çocuklar oldukları bilinmektedir. Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu teşhisi konulabilmesi için, belirtilerin 7 yaş öncesinde de varolması gereklidir. Okul döneminde dikkat eksikliği ile birlikte öğrenme sorunlarının ortaya çıkması ve bu duruma, sırada oturamama, kurallara tepki vermenin de eklenmesiyle öğretmen ve aileler tarafından fark edilmekte ve kliniğe başvurular genellikle 7 yaş civarında yapılmaktadır.
Erkek çocuklarda daha sık rastlandığı bilinmektedir. Çoğunlukla erkek çocuklarda hiperaktivite ön plandayken, kız çocuklarda dikkat eksikliğinin daha belirgin olduğu görülmektedir. % 5-6 sıklığında görülen bir bozukluktur.
BU BOZUKLUĞUN BELİRTİLERİ NELERDİR?
-
Kıpır kıpırdırlar, yerlerinde duramazlar, yüksek yerlere tırmanırlar, motor takılmış gibi hareket ederler.
-
Ani tepkiler verir, çok konuşurlar, sık sık söz keserler.
-
Dikkatlerini sürdürmekte zorlandıkları için ders çalışmaktan sıkılırlar, öğrenmeyle ilgili sorun yaşarlar, bu durum akademik başarılarını olumsuz etkiler.
-
Unutkan ve dağınıktırlar, sık eşya kaybederler.
-
Israrcıdırlar, isteklerinin hemen yerine getirilmesini isterler.
-
Genellikle zekaları normal veya normalin üzerindedir.
-
Genellikle liderlik vasıfları vardır.
BU BOZUKLUĞA EŞLİK EDEN SORUNLAR VAR MIDIR?
Hiperaktif çocuklarda bu sorunun beraberinde özel öğrenme güçlüğü, davranım bozukluğu, depresyon gibi başka psikiyatrik rahatsızlıklar da görülebilmektedir. Bu çocuklar, kendilerini belli alanlarda yetersiz hissettikleri ve kurallara uyma ve öğrenmeyle ilgili sorunlarından dolayı sık sık eleştiri alırlar. Kendine güvensizlik duygusu yaşamakta ve bu tabloya diğer psikolojik sorunlar da eklenebilmektedir.
TEDAVİSİ VAR MIDIR?
Tedavide önemli olan ekip çalışmasıdır.Çocuk genç psikiyatristi, psikolog ve gerekli durumlarda nörolog desteği alınmalıdır. Merkeze başvuran kişilerle gerekli test ve tetkikler
yapıldıktan sonra teşhis konulmakta ve tedavi programı yapılmaktadır. Bu program medikal tedavi ( çocuk ve genç psikiyatristi kararı ile )yanında , aile danışmanlığı, psikoterapi, kognitif rehabilitasyon, davranış eğitimi çalışmaları , çocuk ve gençlerde okul danışmanlığını kapsamaktadır. Hiperaktif çocuklarda bireysel eğitim desteği önem taşımaktadır.